Ana Vatanı Güney Batı Asya'dan (İran ve Afganistan) doğada yetişen Allium longicuspis türünden türetilerek bu zamana kadar geldiği söylenmektedir. Sarımsak, çok eski kültür bitkileri arasında yer almaktadır. Antik çağlardan beri sofralarımızda bulunan sarımsak genellikle aromatik ve besleyici özellikleri için kullanılmıştır. Bu özelliklerinin yanı sıra özellikle Antik Yunan ve Roma'da sarımsak toprağı eken çiftçiler ve atletlere güç vermesi için yedirilmiştir. Günümüzde yemekler lezzet katmak için kullanılan sarımsağın iştah açıcı özelliği olduğu ve bağırsakları çalıştırmakta etkili olduğu da bilinir. İştah açıcı özelliği sebebiyle başta etliler olmak üzere pek çok yiyeceklerde kullanılır, pastırma, sucuk üretiminde adeta sarımsak olmazsa olmazlardandır. Aynı zamanda sarımsak yoğurtla can kardeştir. Sert kokulu olan sarımsağın tıbbi önemi de çok büyüktür. Sarımsak hasattan sonra kuru bir yerde saklanması gerekmektedir. Sarımsak evin en sıcak bölgesinde bile kolayca muhafaza edilebilir. Tutam halinde bulunan sarımsağın bu demetimsi görüntüsüyle yemek odalarımıza, mutfaklarımıza dekoratif anlamda da bir değer kattığını söyleyebiliriz. Bazı bölgelerimizdeki sarımsakların yapı ve etlerinin dayanıklılığı bakımından piyasada oldukça yaygındır ve bunları kısaca şöyle sıralayabilir. Kastamonu sarımsağı, Edirne sarımsağı, Balıkesir sarımsak, Kara sarımsak, İspanyol sarımsağı çeşitleri mevcuttur. Taşköprü ve Boyabat sarımsaklarımız en meşhur olanlarıdır.

Sarımsak ekim dönemi ve yöntemleri: 1 Ekim - 15 Kasım sonbahar sarımsağın ekim zamanıdır. 2. Ekim zamanı da 25 Şubat - 10 Nisan ilkbahar ayı ekim zamanıdır. Bu ayların haricinde ekim işlemi yapılamaz. Sarımsak, süzek, kumlu ve milli orta ağırlıkta verimli toprakları tercih eder. Sarımsak ılımlı iklimi sever, iklimin yanında sarımsağın toprak istekleri de önem taşır. Fazla ağır, su tutan ve killi topraklarda başlar güzel teşekkül etmez. Sarımsağın ekiminden baş sarımsağın ufak birimlere ayrılması ile elde edilen dişlerden yararlanırız. Sarımsağı ekimden önce iri dişleri ekim için ayırın. Sarımsağın ekilecek toprağın soğanda olduğu gibi iyice hazırlanması, gübrelenmesi ve tavalara ayrılması gerekir. Dişleri arasında yaklaşık 10'ar cm bırakarak 30 cm aralıklı sıralara sivri uçları yukarı bakacak şekilde ekilir. Taze sarımsak elde etmek istiyorsak bu cm mesafelerini daha da azaltabilirsiniz, dikim derinliği de 3- 4 cm'dir. Sarımsak toprakta bir miktar organik madde istemesine rağmen, organik gübrelemeden hoşlanmaz, ticari gübrelerden hoşlanan bir sebzedir. Ülkemizde çoğunlukla kıraçta yetiştiricilik yapıldığından sadece yağmur suyundan yararlanılır, hal böyle olunca 2-3 çapa yeterlidir. Sulu şartlarda her sulamadan sonra çapa yapılır.

Malçlama, donun etkisini azaltmanın yanında, yabancı otların da gelişmesini önler. Ayrıca da toprağın nemini koruduğu gibi, erozyonu da önlemiş olur.

Önerilen haftalık sulama miktarı sarımsaklar için 25 mm. Fakat, kumlu toprakları daha fazla sulamak gerekir. Yaprakların kuruya bilmesi için, sulama için en uygun vakit sabah ya da gün ortasıdır.

Sarımsak bakımı kolay bir kültürdür. Tohumdan bulaşan çürüme, virüs ve nematot gibi bir çeşit hastalıkların baş göstermesini önlemek için sertifikalı bitki ekimine özen göstermek gerekir. Sarımsaklar nadiren bu hastalıklara yenik düşecektir. Bir iki yapılan çapalamayla otlar temizlenir ve eğer ekilen ay kurak geçiyorsa soğanların oluşma döneminde yapılan sulama sağlıklı bir ekin elde etmek için yeterli olacaktır.

Nisan ayında soğan oluşmadan, bitkiyi kopartarak taze sarımsak elde eder ve taze olarak tüketebiliriz. Sarımsak ekildikten 1 veya 2 ay sonra hasat edilebilir. Nisan ayında ekilen sarımsaklar haziran başında hasat edilir. Sarımsakların sökümünde çapa ve bel kullanılır, makine ile söküm yapılır. Sökülen sarımsaklar birkaç gün toprak üzerinde bekletilir. Haziran sonu - Temmuz da olgunlaşmış sarımsakları demet ya da tutam şeklinde getirmeden önce bir iki gün gölgede kurutmak suretiyle bekletin. Kuru sarımsağı 4 -5'i bir arada saplarından örerek serin bir yerde askıda muhafaza etmek uygundur.

Sarımsağı yetiştirebilmek için tek şart vardır. Sarımsağı ekeceğimiz toprakta geçmiş yıllarda soğan, sarımsak, pırasa gibi sebzelerin yetiştirilmemiş olması gerekmektedir. Hastalıkları önlemek için aynı yere 5 yıl boyunca tekrar sarımsak yetiştirilmez.

4 Yorum Yapılmış "Sarımsak Ekimi"